احادیث کلامی- قسمت سوم

در مطالب قبل کلیاتی در باب تاریخ حدیث شیعه بیان گردید. در این مطلب نیز چند بحث مقدماتی ضروری و مفید را ادامه خواهیم داد.

ویژگی‌ها و امتیازات احادیث شیعه:

1- نظارت ائمّه بر آن

تاریخ حدیث شیعه بر حدیث اهل سنت امتیازاتی دارد که یکی از آن امتیازات این است که حدیث شیعه در طول دو قرن و نیم(تا سال 262 ه.ق) که عصر حضور ائمه است، همواره ضامنی زنده داشته است. به‌عبارت‌دیگر ائمه اجمالاً بر مجموعه‌های حدیثی که گردآوری می‌شد نظارت می‌کردند. به این صورت که ضبط و تدوین حدیث در بعضی از کتاب‌های حدیثی را می‌دیدند، اصلاح می‌کردند و احادیث جعلی آن‌ها را حذف می‌کردند. همچنین اگر احیاناً افرادی را که جعّال بودند معرفی می‌کرده تا شیعه از آن‌ها حدیث نگیرد و ملاک‌هایی برای تشخیص حدیث واقعی از حدیث دروغین به دست می‌دادند. اما در اهل سنت درواقع این شاخصه وجود ندارد و احادیث اهل سنت منحصر به احادیث نبوی است. البته آنان احیاناً سخنان خودِ صحابه و تابعان را هم به‌عنوان حدیث تلقی می‌کنند و با اختلاف مشرب‌هایی که دارند احادیث یادشده در شرایط خاصی حجت هم می‌دادند.

2-کتابت حدیث

شیعیان و اصحاب ائمه مقید بودند از همان زمانی که حدیث از زبان امام معصوم صادر می‌شد، آن را